the truth is out there

the truth is out there‘Love it. Change it. Leave it.’ Mijn vader kwam ooit thuis van een seminarie met dat adagio. Ik vond het in zijn beknoptheid erg aantrekkelijk. Je bent ofwel enthousiast over een situatie of je aanvaard dat er beperkingen zijn (Love it). In het andere geval, beslis je dat je deze strijd bewust wél zal aangaan en je tracht de zaken te veranderen (Change it). En als dat niet lukt, dan ga je ervan weg (Leave it). Nu, vele jaren later, kan ik maar moeilijk de bron van die spreuk achterhalen, maar ik ken er ondertussen een oudere variant van ‘Geef me de moed om te accepteren wat niet in mijn vermogen ligt, de kracht om alles te doen wat wel in mijn vermogen ligt, en de wijsheid om beide te onderscheiden’, dat ook wordt toegeschreven aan Epictetus.

Wat baten kaars en bril als de uil niet zien wil? Wat vermogen moed, kracht en wijsheid tegen absurditeit? Dat trio moet toch als winnaar uit de confrontatie komen, neen? Om dat uit te zoeken gaan we onze speurtocht naar de bron van absurditeit moeten verder zetten. De bron van onzin is zin. Als er geen zin bestaat, dan ook geen onzin. Wij, nerds, hadden dat al begrepen uit de eerste spreuk, waarin de drie ‘it’s uiteraard staan voor informatie technologie, wat een duidelijke verwijzing is naar booleaanse dualiteit. Aan. Uit. Zin. Onzin. Absurditeit.

Los van deze nogal brute redenering, lijkt absurditeit in ieder geval wél verband te houden met een botsing van zingeving van individuen, of die van een individu met die van een groep. En dit brengt mij terug naar het thema van absurditeit in het bedrijfsleven (zie ook de inleiding op absurdistan). Deze week zag ik een post voorbijkomen op facebook die voor mij past bij dit thema, van de hand van Paul Verhaeghe (Kunnen we als burgers de toekomst veroveren?). Een sleutel passage uit dit kort doch krachtig artikel: ‘[De] drang tot competitie zit zeker in ons, maar de andere kant ook: onze neiging om te delen, te zorgen voor anderen, te kiezen voor de groep. De uitdaging zit in een evenwicht vinden tussen de twee.’

Die gedachtegang vertoont een merkwaardige synchroniciteit met werk waarmee ik deze zomer in aanraking kwam. In juni nam ik deel aan een avond lezing en ochtend werkgroep rondom het thema ‘Quelle éducation pour les dirigeants futurs et actuels’, georganiseerd door Philosophie & Management. Ik was vooral verrast door de inzichten die Ellen O’Connor meebracht. Zij heeft zich doorheen haar carrière geïnteresseerd in de vraag welke de ‘klassieke werken’ zijn van het management denken. Ze heeft zich daarvoor vooral verdiept in de werken van Mary Follet en Chester Barnard. Deze mensen stonden aan het begin van het industrieel bedrijfs denken, en hadden enkel illustere voorlopers als Ford en Taylor. Maar het discours van bijvoorbeeld een Barnard is doorspekt van ethiek en zingeving. Organisaties bestaan bij de gratie dat werknemers ‘[accept] a common purpose, of communicating, and of attaining a state of mind under which there is willingness to cooperate’. Organisaties beogen namelijk een ‘purposeful change of the natural environment’ (bron: artikel van O’Connor)

Hoe ver staat deze gedachtegang niet van het hedendaagse korte termijn denken en haar exclusieve focus op het maximaliseren van de winst als vergoeding voor de investeerder? Hoe zijn we als maatschappij gestart met als doelstelling ons gezamenlijk efficiënt te organiseren zodat we voor elkaar kunnen zorgen om te eindigen in zielloze winst maximalisatie en enkel aan onszelf te denken?

‘The truth is out there’, herhaalde Mulders steeds in de X-Files. En als ik dan nog eens zie dat Paul Verhaeghe ook de metafoor van de kokende kikker (zie ook mijn eerdere post hierover) aanhaalt in een artikel over zijn boek ‘Identiteit’ is dat al voldoende reden voor mij om zijn boek ‘de neoliberale waanzin’ van dichtbij te kijken. Als de intensiteit van de synchroniciteit staat voor het potentieel om die ‘truth’ te vinden, dan kan het feit tellen dat de bel net nu aan de voordeur ging … want het was de levering van dat boek. Spannend.

Leave a Reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.