Afgelopen zondag gingen we nieuwe schoenen halen voor de dochter. Ze verslijt haar paren op een goede drie maand, maar we geraken nauwelijks op tijd met haar in een schoenenwinkel, zo vol is haar agenda met feestjes, de scouts en de academie. Het probleem werd met de week acuter, ze zat bijna letterlijk door haar zolen. Maar er was nu ook een figuurlijk gaatje vrij op een zondagochtend bij een grotere schoenenzaak die dan open was.
Het is altijd wat zoeken om schoenen te vinden voor haar, met onderweg steevast enkele momenten van boze teleurstelling als de juiste maat en stijl niet willen samenkomen in één en hetzelfde paar. Maar dat hadden we al snel achter ons. Toen er nog heen en weer werd gekeken voor een paar slippers kon ik dus wat staan suffen met de smartphone aan de kassa, en daar viel mijn oog op een boek.
Een boek met het verhaal achter de winkel keten, van de hand van diens oprichter. Ik bladerde door het boek, maar de opmaak ervaan trok mij niet direct aan, het voelde te ‘technisch’ aan, te dogmatisch systematisch. Hup, terug op de stapel en weeral 25€ uitgespaard. Het onderwerp daarentegen sprak wel aan: ‘werken met hart en ziel’.
Thema’s hebben bij mij vaak de neiging om ineens hun opwachting te maken en zich dan in opeenvolgende dagen op verschillende manieren bloot te geven. De dag ervoor had ik nog maar net een lang interview gelezen in de Tijd met de director people operations van Google. De dag erna kwam een nieuwe post van Frank van Massenhove met een hulde aan authentiek leiderschap.
En telkens weer hoorde ik dezelfde toon van participatie, autonomie, ‘ont-structurering’ met (veel) minder bazen, zelf-organisatie en zingeving. Het is het nieuwe poppy deuntje met de mens centraal in het werken dat fris klinkt in contrast met de overheersende barok van geld en efficiëntie als centrum in het werken.
Kan dat nieuwe werken wel werken? Welnu, met die vraag gingen ze bij Canvas aan de slag en vonden alvast enkele bedrijven die die filosofie al in de praktijk hadden gebracht. In de rapportage ‘Zo werkt het niet’ komen we over de vloer bij een middelgrote Franse onderdelen fabrikant (400 medewerkers), een grote Belgische zorgonderneming (het Wit-Gele kruis met 1.600 medewerkers), een Belgische KMO die meubels fabriceert en ook Harley Davidson onder een vorig beleids bewind.
Dit nieuwe werken benadrukt de zelfredzaamheid van mensen die werken in groepen en vermindert de klemtoon van ‘command and control’ vanuit een centrale hiërarchie. Het doorprikt de illusie van onfeilbaar vooruit te kunnen plannen. Het roept een halt aan de gepriviligiseerde groep van managers die van haar hoog opgeleide troepen kritiekloze uitvoering van haar orders verlangt. « Cherche pas à comprendre, fais ce qu’on te dit » typeert een medewerker het ‘ancien régime’, dat naast haar schoenen lijkt te lopen. In het nieuwe werken zet die groep managers een stap opzij ten gunste van de medewerkers die hun expertise én hun onaangewend talent in de schaal gooien om hun professionele uitdagingen als individuen en als groep te trotseren met de middelen die ze daar voor krijgen.
Ik vind het bemoedigend dat dit soort pionierswerk gebeurt, en dat er terug aansluiting komt met het oorspronkelijke gedachtegoed van het management denken: zinvol samenwerken binnen de gemeenschap. Als mijn dochter later in haar eigen schoenen staat, hoop ik dat ze in dergelijke bedrijven aan de slag kan gaan.