Het leven, mysterieus en paradoxaal, is een kwetsbaar gegeven dat tegelijkertijd ook taai is. Het is kwetsbaar wanneer je het beschouwt vanuit het perspectief van het levende, het vogeltje, de fruitvlieg, de plofkip, de mens … en het is taai wanneer je het beschouwt vanuit het perspectief van onze planeet die al zo lang leven herbergt in zo veel diversiteit. Nochtans ontsproot die diversiteit uit ‘simpele’ microbiologische beginselen. Nu wel, het is enkel simpel als je het vanuit ons menselijk macroscopisch perspectief bekijkt. Honderden miljoenen jaren duurde het vooraleer eencelligen zich ontwikkelden tot meercelligen. Er ging nog eens enkele duizenden miljoenen jaren voorbij voordat meer complexe organismen zich ontwikkelden. Het is pas belachelijk recent dat de mensachtige zijn opgang maakte en marginaal recent dat we over de mens spreken.

We zijn dan wel erg ontwikkeld als soort, en we zijn ook met redelijk veel op de planeet, maar het valt wat in het niet als je het vergelijkt met de bacteriën. Wij mensen zijn opgebouwd uit cellen met een kern, eukaryoten, maar de strikt ééncellige bacteriën hebben geen kern, en worden daarom prokaryoten genoemd. Er zijn héél veel prokaryoten op de aarde. Alleen al in ons menselijk lichaam zijn er zo veel bacteriën dat de verhouding bacterie tot aantal lichaamscellen 1,3 tot 1 is. Het gewicht van alle gedroogde prokaryoten op aarde is dan ook even veel als van alle planten op aarde. Je ziet ze niet, ze zijn overal, en zij zijn er wél al als sinds het prille begin, meer dan 4 miljard jaar geleden.

En ze hebben de mens al voor heel wat problemen gesteld. Pokken en griep hebben letterlijk miljoenen levens gekost, vaak door epidemies, totdat we recent vaccinaties en  antibiotica ontwikkelden. Maar onze kleine vriendjes zitten niet stil en een groeiend deel van hun, de superbacterie, wordt resistent tegen antibiotica. Een recent rapport doet melding van 700.000 doden per jaar door deze superbacteriën. Datzelfde rapport speculeert dat dat aantal jaarlijkse doden zal oplopen tot 10.000.000 in 2050, waardoor bacteriële infecties doodsoorzaak nummer zullen één worden, voor cardiovasculaire ziektes en kanker.

Het einde ligt besloten in het begin. Het is de kille poëtische logica van het leven dat geeft en neemt. Het begon allemaal met minuscule beestjes en nu … komen ze de klus afwerken. Worden zij voor ons wat de meteoor was voor de dinosaurus? Wij, die onze vlag op de maan hebben geplant? Wie weet, maar het leven gaat niet om grootte, dat is alvast wel al duidelijk.

bron foto: ‘Drug-resistant malaria can infect African mosquitoes’, BBC  website

bronnen:

1. oorspronkelijk artikel op de standaard: ‘Superbacteriën zullen elke drie seconden dode maken’
2. rapport over superbacteriën: ‘Tackling drug-resistant infections globally’
3. tijdslijn leven op aarde:  https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_natural_history
4. tijdslijn mens op aarde: https://nl.wikipedia.org/wiki/Evolutie_van_de_mens en https://nl.wikipedia.org/wiki/Mens
5. ontstaan leven op aarde : http://www.scientias.nl/wetenschapper-denkt-te-weten-hoe-leven-op-aarde-ontstond/, https://nl.wikipedia.org/wiki/Oorsprong_van_het_leven en https://nl.wikipedia.org/wiki/Abiogenese
6. sterfte categoriën: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_causes_of_death_by_rate
7. wereldsterfte en geboorte cijfer: https://en.wikipedia.org/wiki/Mortality_rate en https://en.wikipedia.org/wiki/Birth_rate
8. wereldbevolking: http://www.worldometers.info/world-population/
9. prokaryoten versus eukaryoten: https://www.youtube.com/watch?v=RQ-SMCmWB1s
10. prokaryoten: http://whyfiles.org/shorties/count_bact.html en https://en.wikipedia.org/wiki/Human_microbiota
11. bacteriële infecties door de eeuwen heen: http://edition.cnn.com/interactive/2014/10/health/epidemics-through-history/